Podstawowe obowiązki kierownika budowy są określone w ustawie Prawo Budowlane. Obejmują one realizację zadań z zakresu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, organizacji budowy i nadzoru nad zgodnością budowy z projektem.
Pierwszą czynnością jeszcze przed zgłoszeniem faktu objęcia funkcji kierownika budowy w inspektoracie nadzoru budowlanego, jest sporządzenie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Szczegółowe warunki, przy których wymagane jest sporządzenie planu BIOZ, zawarte są w ustawie Prawo Budowlane i Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury w sprawie informacji dotyczącej bezpieczeństwa i ochrony zdrowia oraz planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia.
Po sporządzeniu planu BIOZ kierownik budowy składa oświadczenie do nadzoru budowlanego o przyjęciu obowiązków. Do takiego oświadczenia dołącza się kopię uprawnień budowlanych i zaświadczenie o przynależności do właściwej izby inżynierów budownictwa. Od dnia określonego w oświadczeniu kierownik budowy przejmuje odpowiedzialność za to, co dzieje się na budowie. Dopełnieniem formalności jest protokolarne przejęcie od inwestora terenu budowy. Kierownik budowy odpowiada także za zabezpieczenie terenu budowy przed niepowołanymi osobami.
W myśl przepisów Prawa Budowlanego kierownik budowy jest zobowiązany do realizacji budowy zgodnie z projektem lub z nieistotnymi odstępstwami zaakceptowanymi przez projektanta. Za prawidłową klasyfikację odstępstwa jako istotne lub nieistotne odpowiada projektant. Także materiały zastosowane na budowie powinny posiadać cechy określone w projekcie i być dopuszczone do stosowania w budownictwie. W przypadku stwierdzenia próby zastosowania nieodpowiednich materiałów kierownik budowy musi uniemożliwić ich wbudowanie.
Kierownik budowy odpowiada za prowadzenie dokumentacji budowy. Przede wszystkim jest on zobowiązany do odnotowywania w dzienniku budowy wszystkich ważniejszych zdarzeń na placu budowy. Kierownik budowy gromadzi także wszelkie protokoły odbiorów i certyfikaty na zastosowane materiały.
Zgłaszanie inwestorowi zakończenia kolejnych etapów prac, które ulegają zakryciu jest kolejną rzeczą, za którą odpowiada kierownik budowy. Musi on również zorganizować przeprowadzenie testów tej instalacji. Konieczne jest np. sprawdzenie szczelności i poprawności działania instalacji gazowej oraz wykonanie pomiarów instalacji elektrycznej i odgromowej.
Gdy prace budowlane zostaną całkowicie zakończone, do kierownika budowy należy zgłoszenie inwestorowi gotowości obiektu do odbioru. Fakt ten zostaje odnotowany w dzienniku budowy, a kierownik budowy musi uczestniczyć w czynnościach odbioru. Jeśli podczas odbioru zostaną stwierdzone wady, to on odpowiada za ich usunięcie. Po usunięciu wad ma obowiązek przekazać inwestorowi oświadczenie, które będzie zawierać informacje na temat zgodności budynku z projektem oraz z treścią pozwolenia na budowę i ogólnymi przepisami prawa budowlanego. Obowiązkiem kierownika budowy jest też przekazanie inwestorowi pisemnego oświadczenia, że teren budowy został odpowiednio uprzątnięty. W sytuacji, gdy podczas budowy korzystano z sąsiedniej nieruchomości, lokalu, całego budynku lub drogi czy ulicy, musi także wydać oświadczenie, że obiekty te zostały posprzątane i przywrócone do należytego stanu.
Pozostałe obowiązki kierownika budowy to:
- zorganizowanie wytyczenia obiektu,
- zapewnienie bezpieczeństwa pracowników, a w przypadku wystąpienia zagrożenia przerwanie prac i powiadomienie o takim stanie rzeczy inwestora, wykonywanie poleceń wpisanych do dziennika budowy przez inspektora nadzoru inwestorskiego.
- zawiadomienie inwestora o każdym opisie do dziennika budowy, który powoduje wstrzymanie robót budowlanych.